Avrupa Birliği yasal düzenlemelerinde hayvanlar; “duygulara sahip canlılar” olarak kabul edilmektedir (Amsterdam Antlaşması, 1997). Bu kabul hayvanların yaşam kalitesi hakkında kamuoyunun ilgisini yansıtması bakımından önemlidir.
Çiftlik hayvanlarında refah temel olarak hayvanın yaşam süresinin üç aşamasında dikkati çekmekte ve önem kazanmaktadır. Bu üç husus yetiştirme koşulları, nakil ile kesim öncesi ve sırasındaki işlemler olarak sıralanabilmektedir.
Türkiye’de çiftlik hayvanları yetiştiriciliğinde refah kavramı oldukça yenidir ve doğal olarak bu alanda sorunlar mevcuttur. Örneğin Türkiye’de hayvanların bir bölümü yeterince beslenememektedir. Benzer şekilde barınaklarla ilgili sorunlar (yetersiz havalandırma, hayvan başına ayrılan alanın az olması, bazı barınaklarda hayvanların bağlanması, zemin ve altlıkla ilgili sorunlar, sağlık koruma ve hijyenle ilgili sorunlar) da refah düzeyinin azalmasına neden olabilmektedir. Türkiye’de özellikle buzağı büyütmede hayvan refahına aykırı görülebilecek birçok uygulama söz konusudur.
Hayvan refahı kavramı genel olarak daha öncede değinildiği gibi, hayvanın gereksinimlerinin tatminkar düzeyde karşılanması ve hayvana zarar ve acı verecek koşulların engellenmesini kapsamaktadır.
Hayvan refahı kavramının üzerinde durulması ve yerleşmesinde üç etken söz konusudur. Birincisi, hayvanlara uygun ortam sunma isteği, ikincisi hayvan refahını sağlayarak ürün kalitesinin korunması, üçüncüsü de olumsuz refah imajı nedeni ile pazar kaybı riskinin ortadan kaldırılmasıdır.
Gerek bu etkenler gerek AB ile uyum süreci gerekse uzun vadeli ulusal çıkarlar dikkate alınarak tüm alt sektörler için Ulusal Mevzuat, hayvan refahı kavramı gözetilerek elden geçirilmelidir. Bu kapsamda yasal düzenlemelerin öncelikle hayvanların taşınma koşullarının belirlenmesine yönelik olmasında yarar vardır. Türlere göre nakliye ve kesim öncesi koşulların standardizasyonunun sağlanması hem et ve et ürünlerinin kalitesi hem de hayvan hareketlerinin izlenmesi ve hastalıkların kontrolü açısından öncelik taşımaktadır. Bunlara ek olarak hayvanların birim alanda stoklanma sıklığı, yemlik-suluk gibi ekipmanlardan yararlanmada rekabeti önleyecek bir yeterliliğin sağlanması, ilaç, aşı ve diğer uygulamalarda hayvanların ihtiyaçlarının ön plana çıkarılması, zarar ve acı verecek uygulamalardan kaçınılması, kesimhaneye veya başka alanlara taşımada uyulması gereken kurallar konusunda yaptırımlar gerçekleştirilmelidir.
Dokuzuncu Kalkınma Planı Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu ndan alıntıdır.
